Alles over uveïtis: ontstekingen aan het oog
- Leonie
- 06 juni 202406 jun 2024
- Bekeken: 745
Uveïtis is een verzamelnaam die wordt gebruikt voor alle inwendige ontstekingen aan het oog. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vier verschillende vormen. Welke vorm je hebt is afhankelijk van de plek waar de ontsteking zich bevindt. Wil je meer weten? In dit artikel hebben we de feiten voor je op een rijtje gezet.
De vier verschillende vormen van uveïtis
Je oog bestaat uit meerdere onderdelen. Als we van buiten naar binnen kijken, zie je eerst het hoornvlies (cornea) en het regenboogvlies (iris), dan het de ooglens (lens cristallina) en het glasvocht (corpus vitreum) en als laatste het vaatvlies (choroidea ) en netvlies (retina). Ieder deel heeft zijn eigen belangrijke functies en de onderdelen kunnen onafhankelijk van elkaar ontstoken raken. Uveïtis kan dus in iedere deel van het oog voorkomen. De vier verschillende vormen van uveïtis zijn:
Uveïtis anterior: bij deze vorm van uveïtis zit de ontsteking aan de voorkant van het oog en is het hoornvlies of de iris aangetast.
Uveïtis intermeida: een ontsteking in het middelste deel, ofwel het glasvocht of de ooglens in het oog.
Uveïtis posterior: een ontsteking aan de achterste deel van het oog, waarbij het vaatvlies of netvlies is aangetast.
Panuveitis: dit is de meest heftige vorm van uveïtis, waarbij in alle drie de delen van het oog een ontsteking zit.
Wat is de oorzaak van uveïtis?
Uveïtis kan op twee verschillende manieren worden veroorzaakt, namelijk door een afwijkende reactie van het immuunsysteem of door een infectie. De eerstgenoemde is de meest voorkomende oorzaak en is een auto-imuunziekte. Bij deze ziekte richt het natuurlijke afweersysteem van je lichaam zich op de eigen weefsels, waarbij het ook goede cellen als kwaadaardig ziet. Als uveïtis door een auto-immuunziekte opspeelt in het oog, betekent dit dat het afweersysteem de cellen in je ogen afstoot. Daardoor kunnen ze niet langer hun functies uitvoeren en wordt je oog vatbaarder voor ontstekingen.
Ook infecties kunnen de oorzaak zijn van uveïtis. Het meest voorkomende voorbeeld hiervan is toxoplasmose. Deze infectie kun je oplopen door het eten van rauw vlees of groenten, maar ook via rechtstreeks contact met uitwerpselen van katten. Als een parasiet in het oog terechtkomt, kan deze uveïtis veroorzaken. Andere infecties die uveïtis kunnen veroorzaken zijn rode hond en waterpokken, tuberculose en geslachtsziekten zoals lues (syfilis) en HIV.
Wat zijn de symptomen van uveïtis?
Uveïtis kan veel verschillende klachten met zich meebrengen en de symptomen kunnen zowel in één als in beide ogen tegelijk voorkomen. De meest voorkomende symptomen zijn:
- een vermindering van het gezichtsvermogen
- wazig zicht
- last van zwarte vlekken of schimmen
- fel licht minder goed kunnen verdragen
- tranende ogen
- pijnlijke of rood aangelopen ogen
De klachten van uveïtis kunnen plotseling opspelen en in de meeste gevallen zullen ze langzaam verergeren. Sommige patiënten hebben last van slechts één van bovengenoemde klachten, terwijl anderen meerdere symptomen herkennen. Daardoor kan het herkennen van de ontsteking lastig kan zijn. Het is dan ook niet zo gek dat in veel gevallen uveïtis per toeval door de optometrist of oogarts wordt ontdekt.
TIP: laat je ogen minimaal één keer per jaar controleren door een opticien. Deze kan niet alleen de sterkte van je ogen testen, maar kan ook afwijkingen ontdekken en je waar nodig doorverwijzen naar de oogarts.
Het diagnosetraject voor uveïtis
Voordat de oogarts uveïtis kan behandelen, moet eerst de oorzaak worden achterhaald. Dit wordt gedaan aan de hand van een bloedonderzoek en eventueel een urineonderzoek. Hieruit kan worden opgemaakt of de oorzaak van de uveïtis een immuunziekte of een infectie betreft. In sommige gevallen worden ook aanvullende onderzoeken uitgevoerd:
- Röntgenfoto’s van het hart en de longen (wordt vooral uitgevoerd wanneer je lijdt aan een auto-immuunziekte zoals sarcoïdose of tuberculose)
- Voorste oogkamer punctie (een punctie onder lokale verdoving die kan worden uitgevoerd om te bevestigen dat een infectie de achterliggende oorzaak is.)
Wanneer de achterliggende oorzaak is bevestigd, kijkt de oogarts welke delen van het oog (of de ogen) zijn aangetast. Er zijn verschillende onderzoeken mogelijk die kunnen helpen bij het lokaliseren van de plek waar de infectie het heftigst is. De oogarts kan de volgende onderzoeken uitvoeren:
- Een OCT scan of contrastfoto’s maken van het netvlies: een pijnloze en makkelijke manier om te bepalen of de infectie is doorgedrongen tot het netvlies.
- Een gezichtsveld onderzoek: bij dit onderzoek wordt met behulp van een speciaal apparaat gekeken of er afwijkingen zijn in het gezichtsveld bij één of beide ogen. Hiermee kan de oogarts zien of ook de oogzenuw geïnfecteerd is.
- ERG van het netvlies: Met een ERG onderzoek wordt de reactie op licht in zowel een donkere als een lichte kamer gemeten. Hiermee kan worden gecontroleerd of het netvlies is aangetast.
De behandeling van uveïtis
Of uveïtis nu is ontstaan door een immuunziekte of door een infectie: het is helaas nog altijd onmogelijk om de ziekte volledig uit je systeem te krijgen. Want hoewel acute vormen van uveïtis doorgaans binnen drie maanden genezen, is de kans dat de ontsteking weer terug komt erg groot. Bij chronische vormen van uveïtis kan de ontsteking na enkele jaren wel stabiliseren, waardoor de klachten niet meer verergeren. Het is van groot belang dat in de jaren met een actieve ontsteking, de schade aan het gezichtsvermogen wordt beperkt. Hier is de behandeling dan ook op gericht. In de meeste gevallen wordt uveïtis behandeld met afweer onderdrukkende medicijnen. Dit kan variëren van oogdruppels tot medicinale injecties in het oog. Het doel van deze medicatie is om de ontsteking tot rust te brengen en je gezichtsvermogen te behouden.
Wat kun je zelf doen om het risico op uveïtis te beperken?
Helaas bestaan er geen wondermiddelen die het risico op uveïtis verkleinen. Wel zijn er enkele tips die de klachten van uveïtis kunnen verminderen. Zo is uit onderzoek gebleken dat roken de symptomen van uveïtis kan verergeren. Roken is sowieso slecht voor je ogen, zo schreven wij al eens een artikel over de effecten van roken op je contactlenzen. Sommige patiënten ondervinden tevens verbeteringen wanneer ze rust en regelmaat doorvoeren in hun leven. Voldoende slaap en een gezonde levensstijl lijken dus van groot belang voor patiënten met uveïtis.
Kun je contactlenzen dragen met uveïtis?
Het antwoord op deze vraag is simpel: nee. Heb je symptomen van uveïtis? Dan raden we je aan om je contactlenzen direct uit te doen en (tijdelijk) te kiezen voor een bril. Plan een afspraak bij een lokale optometrist of oogarts en laat je ogen controleren. Na het onderzoek kun je, in overleg met je arts, bekijken of het dragen van contactlenzen nog tot de mogelijkheden behoort.
