Wat is beter voor je ogen: e-reader of boek?
- Leonie
- 22 maart 202322 mrt 2023
- Bekeken: 6333
Veel mensen denken dat lezen vanaf een beeldscherm schadelijker is voor je ogen, maar is dit eigenlijk wel zo? In dit artikel hebben de voor- en nadelen van zowel een papieren boek als een e-reader voor je op een rijtje gezet. Zo kun jij een weloverwogen keuze maken voor je volgende boek; de papieren versie of toch liever digitaal.
Iedere lezer heeft zijn eigen voorkeur wat boeken betreft. Sommige mensen lezen uitsluitend papieren boeken, terwijl anderen inmiddels volledig zijn overgestapt op het gemak van de e-reader. De meeste lezers zitten er echter precies tussenin en maken gebruik van zowel papieren als digitale boeken. Ben jij een echte boekenwurm? Dan zul je jezelf vast al eens hebben afgevraagd welke leesmethode beter is voor je ogen; een e-reader of een papieren boek.
Leesbaarheid van de letters bij papieren boeken en e-readers
Eén van de grootste verschillen tussen een papieren boek en een e-book, zit hem in de leesbaarheid van de letters. In een papieren boek zijn de letters vaak pikzwart en gedrukt op (hagel)wit papier. Het grote contrast tussen deze twee kleuren zorgt ervoor dat de letters goed van elkaar te onderscheiden zijn, waardoor je de tekst gemakkelijk kunt lezen. Bij een e-reader kun je de achtergrond van het scherm vaak aanpassen. Over het algemeen geldt de regel; hoe grijzer de achtergrond van het scherm, hoe minder contrast er is tussen de pagina en de letters. Hierdoor zal de tekst moeilijker te lezen zijn. Bij een e-book is de achtergrond van het scherm vaak ietwat grijzig en het contrast is wat kleiner dan bij een boek (hoewel je bij sommige e-readers het contrast kunt aanpassen). Je ogen zullen daardoor meer moeite moeten doen om de letters van elkaar te kunnen onderscheiden. Deze concentratie kan zorgen voor vermoeide en droge ogen. Hiervan heb je minder last als je een bril draagt, maar als je lenzen met leessterkte (multifocale lenzen) draagt, kun je daar zeker last van krijgen. Wil je urenlang achter elkaar kunnen lezen? Dan is het dus slim om te kiezen voor een papieren boek. Het voordeel van een e-book is overigens wel dat je vaak kunt kiezen voor een groter lettertype, wat het lezen weer een beetje makkelijker kan maken.
Lezen bij goed licht
Goed licht is onmisbaar wanneer je wilt kunnen lezen. Of je nu een e-book of een papieren boek gebruikt; je ogen hebben voldoende licht nodig om de woorden goed te kunnen zien. Wanneer er te weinig licht is, zul je moeten turen om de woorden op de pagina van elkaar te kunnen onderscheiden. Dit doe je door je ogen tot spleetjes te knijpen of langdurig naar hetzelfde woord te staren. Turen is zeer vermoeiend voor je ogen en kan branderige en pijnlijke oogleden tot gevolg hebben. Bij het lezen uit een papieren boek is daglicht voldoende om turen tegen te gaan. In de avonduren gebruik je natuurlijk een leeslampje om de pagina’s van het boek goed te verlichten. Maar hoe doe je dat met een e-reader? E-readers stralen zelf licht uit. Niet vanuit het beeldscherm, zoals bijvoorbeeld een laptop, maar vanuit de zijkanten van het scherm. Dit zorgt ervoor dat je beeldscherm altijd goed belicht is, maar het licht niet wordt weerspiegeld op het beeldscherm. Met de juiste belichting is zowel een papieren boek als een e-reader prima voor je ogen.
TIP: wanneer je het gevoel hebt dat je ogen vermoeid beginnen te raken, is het slim om een paar keer met je ogen te knipperen. Zo voorkom je dat je ogen droog worden.
De invloed van e-readers op je slaap
Er zijn verschillende onderzoeken gedaan (onder andere door de Harvard Medical School) die aantonen dat het lezen van een e-book vlak voor het slapengaan een negatieve invloed kan hebben op je slaap. Veel van de proefpersonen hadden na het lezen van een e-book moeite om de slaap te vatten of juist om ’s ochtends uitgerust wakker te worden. Daarnaast had een overgroot deel van de proefpersonen ook een kortere remslaap. Wanneer je remslaap korter is dan normaal krijgt je lichaam niet de rust om te herstellen van de dag ervoor. Op de lange duur zou dit schadelijke gevolgen kunnen hebben, ook voor je ogen. Het lezen van een e-book direct voordat je gaat slapen, wordt daarom sterk afgeraden. Het tegendeel geldt voor een papieren boek. Het lezen van een papieren boek voor het slapengaan kan je lichaam juist helpen ontspannen, waardoor je sneller inslaapt en beter uitrust.
Waarom je beter kunt lezen op een e-reader dan een tablet
Veel mensen denken dat ze geen e-reader nodig hebben en lezen hun digitale boeken via een ander beeldscherm. Tablets en e-readers mogen dan misschien veel op elkaar lijken, er zijn wel degelijk grote verschillen tussen de twee. E-readers zijn namelijk veel minder schadelijk voor je ogen. Eén van de grootste verschillen is het licht van het beeldscherm. Tablets verspreiden een hard licht (ook wel blauw licht genoemd) wat rechtstreeks van het beeldscherm afkomt en op je ogen is gericht. Een langdurige blootstelling aan dit blauwe licht kan concentratievermogen en vermoeidheidsklachten veroorzaken. Een e-reader verspreidt slechts een zwak licht dat afkomstig is uit de zijkanten van het scherm. Dit betekent dat het scherm volledig verlicht wordt, maar het blauwe licht geen direct contact maakt met jouw ogen. Bij een papieren boek heb je uiteraard helemaal geen last van blauw licht. Wil je toch graag digitaal lezen? Kies dan altijd voor een e-reader, en niet voor lezen op je laptop of tablet.
TIP: maak je veel gebruik van een tablet of laptop? Kies dan voor een blauwlichtbril. Deze bril kun je over je contactlenzen heen dragen, om het effect van blauwe licht te verminderen. Ook is er bij de moderne tablets de mogelijkheid om een blauwlicht filter aan te zetten.
E-book of papieren boek: wat is beter voor onze ogen?
Tijdens het lezen van dit artikel zul je hoogstwaarschijnlijk al wel hebben opgemerkt dat zowel een e-reader als een papieren boek voor- en nadelen heeft. Wanneer je alles bij elkaar optelt, hebben ze ongeveer hetzelfde effect op onze ogen. Of je nu leest uit een papieren boek of van een e-reader, je ogen zullen op den duur vermoeid raken. Om je ogen te beschermen tegen vermoeidheid, is het belangrijk om ze zo af en toe even wat rust te gunnen of af en toe de juiste oogoefeningen te doen. Er bestaat zelfs oogyoga, voor wie het echt goed wil aanpakken. Kijk bijvoorbeeld af en toe even weg van de pagina, om je oogspieren op te rekken. Door je ogen deze korte pauzes te gunnen, bescherm je ze tegen vermoeidheidsklachten. Zo blijft lezen langer leuk!
